Trong giai đoạn sơ khai, từ khi được linh mục Alexandre  de Rhodes ( Đắc Lộ ) do nhu cầu truyền giáo đã bỏ công học hỏi tiếng Việt (với người bản địa và linh mục Pina ) và xây dựng để  xuất bản 2 cuốn sách tiếng Việt  đầu tiên là cuốn tự điển Việt – Bồ – La và cuốn phép giảng 8 ngày năm 1651.

Đến nay  thì tiếng Việt đã phát triển nhanh chóng trên giải đất hình chữ S và được gọi là Quốc ngữ và ngày càng hoàn thiện với những tác phẩm trứ danh như Truyện Kiều và  giòng văn học nổi tiếng với Tự Lực văn đoàn.  Thế nhưng, từ cuộc chiến tranh tương tàn đã hủy hoại non sông đất Việt hơn 60 năm nay, thì cho đến nay tiếng Việt đã trở nên phân hóa và tan nát hơn bao giờ.

Nhà thơ người Đức , ông Johann Gottfriend Von Herder đã nói: ” Một dân tộc có gì có thể quý giá hơn là ngôn ngữ mà cha ông để lại” – Chính nhờ ngôn ngữ đó mà một dân tộc dã  trải qua hàng nghìn năm nô lệ giặc Tàu, trải qua hàng trăm năm Pháp thuộc, vẫn  tồn tại và phát triển một cách âm thầm nhưng mãnh liệt mà các chính sách đô hộ về văn hóa không đồng hóa nổi.

Nhưng lẽ ra, sau khi đất nước ngưng tiếng súng, thì đất Việt phải phát triển, Tiếng Việt phải hoàn thiện thì cho đến nay  chỉ do một chủ thuyết sai lầm, một sự cai trị nghiệt ngã của một chính sách ngu dân mà giờ đây ngôn ngữ Việt đã rơi vào tình trạng chính người Việt không còn hiểu tiếng Việt.

Ở trong nước thì từ những sai lầm vô tình và cố ý trong sách giáo khoa, đã đào tạo nên nhiều thế hệ vừa viết sai chính tả, vừa hiểu sai ngữ pháp và hình thành một thứ văn phong gọi là văn phong “ Kách Mệnh” với những từ ngữ như “giặc lái – chiến si gái – xưởng đẻ …” và đến nay được gọi là ngôn ngữ của nền kinh tế thị trường  với những khẩu hiệu kiểu : “ Rút ổ căm điện ra khỏi nhà vào ban đêm” ! ( và rất nhiều khẩu hiệu bảng hiệu mà đọc xong chỉ muốn khóc ! )

Bên cạnh đó, một số bạn trẻ theo trào lưu dùng tiếng lóng, một số người “sinh ngoại” đã đem từ ngữ nước ngoài trộn vào tiếng Việt để tạo nên những câu nói “ không giống ai”nhưng dù sao đó cũng chỉ là văn nói, hay dùng trên face với suy nghĩ muốn chứng tỏ “ sự không giống ai” của mình, và đó cũng sẽ là một trào lưu trong một giai đoạn. Nhưng nó cũng đã góp phần tích cực vào sự hủy hoại tính trong sáng của tiếng Việt.

Cuộc chiến kết thúc năm 1975, cũng đã đầy hơn 2 triệu người Việt lưu vong, và cũng đã hình thành một loại ngôn ngữ hải ngoại rất gần gũi và sát với tiếng Việt chuẩn trước năm 1975. Thế nhưng gần đây, không loại trừ bàn tay chọc ngoáy từ trong nước, đã có những kẻ như “ngài Matthew Tran nào đó đã sáng tác ra một thứ ngôn ngữ Việt kinh dị như thế này : Sau dây là các dề-nghị dễ việc xữ zụng chữ “Latinh lai” (người Việt thường vô tình hoặc kố ý “kầm nhầm” và goại là “qốc ngữ”) hầu tạo ra kách dánh vần dược dơn zãn hơn. Đây chỉ là sự ngu dốt và ngông cuồng của một người Việt mất gốc ở nước ngoài, nhưng dù sao nó cũng góp thêm một cú đánh vào việc làm băng hoại tiếng Việt, khi mà nhiều bạn trẻ người Việt sinh ra ở nước ngoài không nói được tiếng Việt.

Như vậy, với những sự phá hoại cố gắng làm tan nát tiếng Việt từ trong nước ra đến nước ngoài của những kẻ “cõng rắn cắn gà nhà” cho thấy một âm mưu khủng khiếp, phá hoại và làm suy đồi văn hóa Việt Nam, điều mà trong 1000 năm đô hộ, kẻ thù truyền kiếp của dân tộc đã không làm được và giờ đây chúng đã được sự tiếp tay tích cực của những kẻ mất gốc để làm dân tộc Việt Nam không còn cơ hội ngóc đầu lên được. Những học giả, người trí thức và có tấm lòng yêu nước thương nòi nghĩ sao về điều này ? Quá bi thương cho tương lai của con cháu chúng ta.

LÊ KHANH