Tác giả: Lê Khanh

  • NHỮNG ỐNG KÍNH TAI HẠI

    NHỮNG ỐNG KÍNH TAI HẠI

    Đã từ lâu việc lắp Camera trong lớp học, đặc biệt là Mẫu Giáo được xem là công cụ hữu ích giúp các ông bố bà mẹ theo dõi từ xa việc học tập của trẻ. Chủ yếu là để ngăn ngừa và giám sát việc giáo viên đánh mắng hay thiếu quan tâm đến trẻ   Thỉnh thoảng, trên FB lại đưa ra vài trường hợp nhờ có camera mà bố mẹ phát hiện được chuyện Giáo viên hay bảo mẫu ngược đãi trẻ.

    Từ các kết quả này, camera được xem là một công cụ giám sát hành vi hiệu quả, và các phụ huynh xem việc lắp camera trong phòng con để giám sát việc học hành, hay sử dụng máy tính của con cũng là chuyện bình thường.    Thực ra hai việc này tuy giống nhau ở chỗ giám sát, nhưng lại khác nhau rất xa về tính cách và giá trị hay hiệu quả của nó.

    Cũng không nên xem việc giám sát ở lớp học là cần thiết, vì điều đó chỉ chứng tỏ giữa phụ huynh và nhà trường không có sự tin tưởng lẫn nhau ! Những bé mầm non thì vô tư dưới sự quan sát của ống kính, nhưng các giáo viên có thể sẽ rất khó chịu, vì giống như nhân viên làm việc dưới sự theo dõi của người quản lý!  Nếu muốn trừng phạt trẻ cho bõ ghét, thì GV vẫn có thể thực hiện khi lôi trẻ vào góc chết mà máy không quét được để phết cho vài roi. Các GV cũng không lạ gì việc đánh trẻ mà không để lại dấu vết !

    Ở Trường học,  thực ra rất cần camera theo dõi trẻ, nhưng không phải ở trong lớp, mà là ở nhà để xe , nhà kho, các hành lang, cầu thang, góc vườn ..để ngăn ngừa kẻ gian và tìm kiếm các trẻ ham chơi, có thể lẩn tránh Gv trong các khu vực này. Camera trong trường hợp này là để GV hay Ban Giám hiệu giám sát bảo vệ an toàn cho các em mà thôi.

    Nhưng ở nhà nếu việc lắp camera các lối ra vào, nơi góc khuất có tác dụng theo  dõi sự đột nhập của kẻ gian, thì khi nó được đặt trong phòng trẻ, nhất là các bạn trên 10 tuổi, khi các em đã ý thức được giá trị của sự riêng tư, quyền hoạt động cá nhân của mình..thì hành vi này quả là lợi bất cập hại !

    Khi bước vào lứa tuổi tiền dậy thi hay dậy thì, sự phát triển về tâm sinh lý của trẻ có nhiều thay đổi xáo trộn. Trẻ vừa là trẻ con lại vừa là người …đang lớn ! Đặc biệt nhất là với một số em có tính hướng nội, đa cảm, coi cái TÔI của mình khá lớn, các em sẽ rất tự ái và khó chịu khi thấy rằng cái “vương quốc” hay “giang sơn” riêng tư của mình là cái góc học tập bị săm soi bởi sự giám sát của cái ống kinh lạnh lùng như những đôi mắt hình viên đạn.

    Nó cũng như một  tính cách mà người ta gọi là phụ huynh trực thăng – Nghĩa là giống như chiếc trực thăng của cảnh sát , lúc nào cũng bay vè vè bên trên và rọi đèn theo dõi các nghi phạm . Các phụ huynh này quan tâm con một cách thái quá, luôn theo dõi, nhắc nhở, kiểm tra, dò hỏi… Họ cho rằng đó là điều cần thiết để giữ cho con khỏi bị các kẻ xấu dụ dỗ lôi cuốn, hay sẽ chìm đắm trong các trò chơi trên máy tính, và chuyên môn tìm cách qua mặt bố mẹ, thầy cô.

    Có thể nói, một trong những điều tệ hại nhất trong mối quan hệ bố mẹ – con cái, đó là sự thiếu vắng của niềm TIN ! Chúng ta không tin con em mình, thì làm sao có thể bắt trẻ phải tin mình ? và khi con cái không còn tin vào bố mẹ thì đúng là thảm họa !

    Chính việc sử dụng camera đó là cách cho thấy sự không tin tưởng nhau một cách cụ thể nhất. Chắc hẳn phụ huynh nếu là nhân viên làm việc trong một công ty, mà luôn luôn phải hoạt động dưới sự giám sát của trưởng phòng, hay giám đốc thì sẽ rất khó chịu.  Tuy nhiên, vì chúng ta là người lớn, có ý chí nên có thể thầm nghĩ, thôi vì miếng cơm manh áo mà ráng chịu vậy, miễn là mình không làm gì sai thì thôi. Nhưng trẻ con là trẻ con ! Ở đây không phải là sự bồng bột, háo thắng mà là khả năng kiểm soát cảm xúc của trẻ chưa được như người lớn. Trẻ có cảm giác bị hạ nhục , nhất là nếu “vụ gắn camera” này mà bị bạn bè hỏi thăm, châm chọc – chắc có lẽ cậu quậy quá nên mới phải theo dõi  thì trẻ sẽ rất dễ mất kiểm soát và sẽ có những phản ứng, đôi khi rất tai hại.

    Tại sao trẻ lại có thể “tự tử” một cách khá dễ dàng ? ngoài việc tổn thương cảm xúc đưa đến những suy sụp về niềm tin, thì có thể trẻ suy nghĩ khá đơn giản về cái chết. Nó giống như những cái chết trong phim ảnh, hay các nhân vật trong game online, có thể chết đi, rồi lại sống lại một cách dễ dàng. Vì vậy, trẻ tưởng cái chết cũng “ giống như chơi”, giận quá thì chết đi cho bố mẹ sợ – rồi mình sẽ sống lại thôi mà ! Ai có ngờ đâu là cái chết ngoài đời không giống cái chết trong game , một đi không trở lại !

    Chính vì điều đó, chúng ta phải lưu ý đến tính cách của con mình. Với các trẻ em hướng ngoại, vô tư ….thì có thể la rầy, nhắc nhở và nếu trách phạt bằng vài roi cũng không sao. Nhưng với trẻ hướng nội, đa cảm , ít nói ..thì biện pháp chê trách, mắng nhiếc hay trừng phạt có thể để lại các tổn thương sâu sắc.

    Đặc biệt với việc sử dụng camera trong phòng con, hãy cân nhắc và có thể hỏi ý kiến nhà chuyên môn về tâm lý, trước khi thực hiện. Điều tốt nhất là hãy xây dựng được niềm tin vào con. Ai cũng thế, khi được sự tin tưởng, tín nhiệm thì sẽ rất tự hào và thoải mái.  Chúng ta không nhất thiết cứ phải giám sát nhắc nhở để rồi khoảng cách tình cảm giữa bố mẹ và con cái ngày càng xa . Tập cho con khả năng tự chủ là cách tốt nhất để bảo vệ con chứ không phải với sự theo dõi  của chiếc camera lạnh lùng.

    Lê Khanh – Phòng Tư vấn Tâm Lý Gia Đình  & Trẻ Em.

     

  • ĐỂ KHÔNG TẠO ÁP LỰC HỌC TẬP CHO CON

    ĐỂ KHÔNG TẠO ÁP LỰC HỌC TẬP CHO CON

    Hiểu rõ cá tính và năng lực của trẻ là điều cần thiết, nó không chỉ giúp cho bố mẹ tránh được việc gây cho con sự tổn thương vì những lời trách móc, mạt sát hay đòn roi, mà còn có thể đưa ra những biện pháp giáo dục phù hợp.

    Bé trai lớp 6 tại một chung cư ở Hà Nội nhảy lầu tự tử, theo gia đình thì nguyên nhân là do áp lực học tập, khiến dư luận, đặc biệt là các bậc phụ huynh giật mình. Nhưng đó không phải lần đầu tiên học sinh rơi vào trầm cảm, mệt mỏi vì áp lực học hành và chọn cách cực đoan là tự kết liễu cuộc đời. Tìm kiếm trên google, thật dễ để chúng ta đọc được những câu chuyện đau lòng không kém.

    Có thể nói, áp lực học tập là một trong những yếu tố, có thể là nguyên nhân chính hay phụ dẫn đến những căng thẳng, lo âu và khủng hoảng tâm lý cho trẻ em học sinh và sinh viên. Khá nhiều trường hợp phải nhập viện hay nhẹ hơn là đưa trẻ đến các phòng tham vấn tâm lý. Là những bậc làm cha làm mẹ, chúng ta phải làm sao để nhận diện, giúp đỡ con cái mình, ngăn gia đình vướng vào một bi kịch tương tự xảy đến?

    Chuyên gia tâm lý Lê Khanh (Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Diệp Quang) cho biết, trong nhiều năm làm công việc tư vấn, ông đã gặp nhiều trường hợp trầm cảm vì áp lực học tập.

    “Có trường hợp một học sinh lớp 12 chỉ cần bị một điểm 6 cho bài viết là tự dằn vặt, khổ sở và stress, nhiều em do khả năng tiếp thu ghi nhớ kém và bị gia đình chê bai, trách móc nên bị trầm cảm. Tuy nhiên, khi xảy ra một trường hợp tự tử được xem là do áp lực học tập thì chúng ta nên tìm hiểu kỹ hơn về tính cách và năng lực của trẻ hơn là chỉ “lên tiếng báo động” và lên án từ gia đình đến nhà trường. Nói cách khác, áp lực là nguyên nhân cần nhưng chưa đủ để khiến trẻ bột phát hành vi mất kiểm soát”, ông Khanh nói.

    Ông Khanh cho rằng, nếu chỉ cho là do áp lực học tập thì tại sao cũng là áp lực, mà bao nhiêu học sinh cùng độ tuổi có thể vượt qua và cũng đâu phải em nào cũng dễ tổn thương để phải đi tư vấn, trị liệu tâm lý hay tìm đến cái chết.  Sở dĩ điều đó xảy ra, vì cái hành vi nhảy lầu chỉ là kết quả của những lý do có vẻ đơn giản hơn rất nhiều. Có thể chỉ là một lời trách móc, một trận đòn cho việc bỏ học, ham chơi… hay cũng có khi là do quá nhiều bài tập phải giải quyết, trẻ rối trí vì không tìm ra giải pháp, và việc tự tử chỉ giống như một hành vi “chạy trốn” trước nguy cơ là bị thầy cô quở trách hay đó là giọt nước tràn ly.

    Yếu tố chính: Tính cách nhận thức của trẻ và cách sống thiếu cân bằng

    Theo ông Khanh, thông thường, khi trẻ bị áp lực hay có những tổn thương tâm lý thì cũng khả năng xuất hiện những dấu hiệu như sự mệt mỏi, cáu gắt, có thể bỏ ăn hay khóc lóc, có thể có những cử chỉ không ổn định và nếu không kịp thời giải quyết, trẻ có thể đi đến tình trạng mất kiểm soát hay suy nhược:

    “Có người cho rằng, do trẻ ham chơi game, hay nghiện mạng xã hội, và sinh ra những rối loạn tâm thần. Điều này cũng có thể góp một yếu tố, đó là do trẻ lẫn lộn giữa thế giới ảo và cuộc sống đời thực – khi mà những cái “chết” trong game hoàn toàn có thể sống lại dễ như chơi! Tương tự như những lời đe dọa hay bắt nạt trên không gian mạng, khiến cho nhiều trẻ bị tổn thương, do lo sợ dẩn đến các hành vi mất kiềm soát thì game cũng thế”.

    Tuy nhiên, chuyên gia tâm lý này cho rằng, yếu tố chính là do tính cách nhận thức của trẻ và cách sống thiếu cân bằng mà bố mẹ không hiểu rõ. Từ đó gây ra những tổn thương sâu sắc nhưng ngấm ngầm, cho đến một lúc nào đó, trong một điều kiện thuận tiện sẽ bùng nổ. Vì vậy hiểu rõ cá tính và năng lực của trẻ là điều cần thiết, nó không chỉ giúp cho bố mẹ tránh được việc gây cho con sự tổn thương vì những lời trách móc, mạt sát hay đòn roi, mà còn có thể đưa ra những biện pháp giáo dục phù hợp, đặc biệt là những đứa trẻ nhạy cảm, có tính hướng nội, nhút nhát, dễ lo âu, mặc cảm sẽ càng trở nên nghiêm trọng.

    Hãy học cách CHẤP NHẬN

    Để “phòng bệnh”,ông Khanh cho rằng phụ huynh cần biết và chấp nhận tính cách cũng như năng lực hạn chế của con, không đòi hỏi con phải có những thành quả vượt quá khả năng của mình.

    “Điều quan trọng là phải tập cho con có khả năng học tập, nghỉ ngơi, giải trí và ăn uống một cách chừng mực. Đứng trước áp lực trong công việc, nhiều người cũng không chịu nổi bởi thiếu sự điều hòa, thiếu sự tổ chức hợp lý. Cũng thế, với trẻ việc học tập cũng cần được phẩn bổ trong những khoảng thời gian hợp lý, mà đứa trẻ có thể tiêu hóa được, với sự hướng dẩn và sắp xếp của bố mẹ.

    Chương trình học cho tất cả các cấp lớp hiện nay, đều được cho là quá nặng, quá áp lực. Bởi vì nhiều lý do, nhưng các điều đó có thể giải quyết phần nào, nếu chính gia đình, bố mẹ không quá kỳ vọng vào con, không đặt lên vai trẻ những đòi hỏi mà có khi cả siêu nhân cũng không chịu nổi. Cha mẹ không chỉ không tạo áp lực, mà còn phải quan tâm để hướng dẫn giúp trẻ biết chấp nhận và điều chỉnh được áp lực bằng sự tự tin và cách học tập phù hợp. Có như thể mới có thể tránh được phần nào những điều đáng tiếc. Chính việc quan trọng hóa điểm số hay bằng cấp, cũng là một áp lực mà vô tình bố mẹ và nhà trường tạo ra cho các em”, chuyên gia tâm lý Lê Khanh chia sẻ.

    Theo  AFAMILY.vn

  • NẾU DẠY  XIN ĐỪNG…DỌA !

    NẾU DẠY  XIN ĐỪNG…DỌA !

    Các bà mẹ không lạ gì với những câu như: “ Nếu con không ăn, mẹ kêu chú công an đến bắt, hay con mà không chịu đi tắm là bác sĩ đến chích đít ! “ . Cái chiêu này có thể hiệu quả trong vài lần đầu… nhưng rồi trẻ sẽ thấy là chả có ma nào xuất hiện, nếu trẻ không chấp hành, và dĩ nhiên là không còn sợ nữa, mà còn càng lỳ thêm và lần hồi sẽ luôn luôn cãi lại, bất chấp mọi nhắc nhở trong mọi  việc.

    Theo thời gian, khi đứa con lớn lên, thì bố mẹ vẫn cho rằng nếu đem những hậu quả tai hại ra để hù dọa, thì con sẽ sợ mà tuân theo….  Con mà không chịu khó học thì sau chỉ có nước đi ăn mày, con mà cứ cắm đầu vào game thì sẽ học dốt, hay sẽ không cho tiền túi nữa … Thậm chí ngay cả khi con đã bước vào tuổi trưởng thành vẫn bị dọa như thường ! Con mà cứ quan hệ linh tinh, có ngày đeo ba lô ngược !

    Thực ra, hậu quả khi  cãi lời  bố mẹ … không phải chỉ là sự hù dọa suông, mà nó có thể xẩy ra…vì với kinh nghiệm của người lớn thì mọi thứ đều có thể.  Nhưng, điều oái oăm là với tuổi trẻ, thì lại luôn muốn thách thức , muốn được trải nghiệm dù có khi sẽ phải trả giá khá đắt . Chính vì thế, việc hù dọa, hay đưa ra những hậu quả đen tối không những không ngăn cấm được, mà còn có tác dụng khuyến khích trẻ vi phạm mà trẻ sẽ xem đó là một ..trải nghiệm !

    Cái gì cấm, thì sẽ tìm cách làm !  Điều này xảy ra hằng ngày trong hầu hết mọi lĩnh vực ! Và dĩ nhiên đa phần là do sự bồng bột của tuổi trẻ, hay chỉ để chứng minh cho bố mẹ là mình lớn rồi ! Mình có thể tự quyết, có thể làm mọi điều bất chấp – thích là làm… Thế nhưng, đến khi hậu quả thực sự xảy ra, thì nhiều bạn trẻ lại ..ôm mặt khóc, kêu cứu bố mẹ .. Thậm chí là có khi còn đổ lỗi là tại sao không ngăn cấm con , hay bảo vệ con hoặc có khi là ..suy sụp rồi trầm cảm !

    Bên cạnh sự hù dọa, còn có một điều mà các bạn trẻ hay cả những người đã lớn mà chưa trưởng thành rất khó chịu, đó là những lời chê bai, phê phán…  Thực ra, việc phê phán, chỉ trích là điều cần thiết nhưng điều quan trọng là cách phê phán.  Chúng ta chỉ nên phê phán hiện tượng hay sự kiện chứ không phê phán con người.  Khi chứng kiến sự thất bại, hay hư hỏng ..chúng ta nên mô tả và cho thấy hậu quả sẽ như thế nào và nếu tốt hơn, thì sau đó sẽ đưa ra một đề nghị để giải quyết, khắc phục thay vì chỉ biết chê trách suông !

    Với trẻ em, thì những câu hỏi mang tính truy vấn như : Tại sao con lại làm như vậy ? Con có làm hay không ? thì thường sẽ nhận được sự ..im lặng hay có khi là cãi bướng, đưa ra những lý lẽ ngang ..như cua ! “ Một người nói ngang, cả làng nói không lại” Huống gì là đứa trẻ thừa biết là nó có nói ngang, cãi bướng thì cũng chẳng làm gì được nhau !

    Phòng bệnh hơn chữa bệnh ! Câu này không chỉ đúng về sức khỏe, mà còn đúng trong việc xây dựng nhân cách hay điều chỉnh hành vi cho trẻ, đây cũng là một nguyên tắc cần thiết.  Chúng ta xây dựng cho trẻ có một nhân cách vững vàng, sự tự tin vào bản thân bằng cách để trẻ làm được những điều trong khả năng, bằng những lời tích cực: “ mẹ tin con, con làm được mà … đúng rồi, làm tốt lắn.. Chứ không phải là những lời dọa dẫm tiêu cực : Con tệ quá, có thế mà cũng làm hỏng, con là đứa ăn hại… Cứ thế này thì lớn lên sẽ chẳng làm được trò trống gì …. Trẻ cần được sự tin tưởng, khích lệ và tôn trọng, rồi từng bước sẽ chủ động trong các mối quan hệ, giao tiếp và quan trọng nhất là ý thức về giá trị bản thân. Đó là biện pháp phòng tránh tốt nhất những thói hư tật xấu, tính ích kỷ, sự ỷ lại , lười biếng, dối trá … Chứ không phải cứ hù dọa, đe nẹt hay áp đặt những nguyên tắc cứng nhắc lên, buộc trẻ phải tuân phục vô điều kiện. Điều đó chỉ đem lại sự chống đối, cãi lời và làm những điều trái ý người lớn.

    Lê Khanh

  •  GIẢI QUYẾT SỰ PHỨC TẠP BẰNG ĐIỀU ĐƠN GIẢN.

     GIẢI QUYẾT SỰ PHỨC TẠP BẰNG ĐIỀU ĐƠN GIẢN.

    Có lẽ trong chúng ta – ai cũng thừa nhận tình trạng Rối loạn Phát Triển là một trong những rối loạn phức tạp nhất trong lĩnh vực sức khỏe tâm thần.  Điều phức tạp đầu tiên là nguyên nhân phát sinh vấn đề này ở trẻ. Cho đến nay, sau gần 100 phát hiện và nghiên cứu, vẫn chưa thể xác định được đâu là nguyên nhân chủ yếu  dẫn đến tình trạng này. Điều phức tạp tiếp theo là những thuật ngữ sử dụng trong lĩnh vực chẩn đoán – đánh giá – trị liệu và can thiệp. Có quá nhiều các biện pháp được vận dụng, nhưng chưa có biện pháp nào có thể giải quyết triệt để và hiệu quả, nếu không có sự phối hợp với các biện pháp khác một cách phù hợp. Tiếp theo là có quá nhiều thuật ngữ mà ngay cả một số nhà chuyên môn và hầu hết các đối tượng có liên quan vẫn chưa hiểu rõ một cách thấu đáo để  đưa vào áp dụng đúng lúc, đúng nơi và đúng đối tượng!  Một điều phức tạp nữa là vẫn chưa có một định hướng phát triển nào được xem là hợp lý và hiệu quả ! Ai cũng biết đây là những rối loạn không thể phục hồi hoàn toàn, nhưng ai cũng hy vọng sẽ tìm ra biện pháp chữa trị hiệu quả để đưa một đứa trẻ trở về trạng thái bình thường! Và điều phức tạp tạm gọi là cuối, là có lẽ hiếm có một lĩnh vực nào có quá nhiều nhà chuyên môn và các đối tượng hỗ trợ tham gia trong lĩnh vực này .  Các khu vực Y tế – Giáo Dục – Tâm lý và cả Xã Hội  đều có mặt cùng với hàng trăm nghìn tài liệu qua sách vở và trên không gian mạng!

    Trong cái sự phức tạp ấy, may thay vẫn nổi lên được một số điều đơn giản trong hệ thống trị liệu – can thiệp – giáo dục – phục hồi phức tạp này. Đó là hoạt động CHƠI bao gồm 3 thành tố : VUI CHƠI – TRÒ CHƠI và ĐỒ CHƠI !  Đùa nhau chắc ? Trị liệu nghiêm túc, mướt mồ hôi sôi nước mắt mà còn chưa ăn thua , bây giờ đem chuyện giỡn chơi vào và xem là biện pháp can thiệp – trị liệu hiệu quả !

    Xưa nay, ăn sâu vào tâm trí chúng ta, những người lớn hay đúng hơn là những người đã quên mất tuổi thơ – không tính đến các bác ngây thơ cụ, nghĩa là giả vờ làm trẻ con ! Thì có mấy ai còn nhớ được điều gì là quan trọng nhất với một đứa trẻ ? Dinh dưỡng hay học tập ? Không đâu, đó chính là VUI CHƠI ! Còn chuyện dinh dưỡng và học tập  cho đứa trẻ, chỉ là sự quan trọng của người lớn theo kiểu suy bụng ta ra bụng người! để áp đặt lên trẻ con cái mệnh lệnh : Học, học nữa, học mãi theo ý người lớn!

    Có thể nói, một đứa trẻ không kết thúc giai đoạn trẻ thơ của mình ở lứa tuổi dậy thì hay trên 18 tuổi, mà điều đó chỉ kết thúc khi nó không còn muốn và không còn biết chơi đùa !  Người lớn đã thành công khi làm đứa trẻ mất đi niềm vui trong cuộc sống khi áp đặt những mục tiêu học tập, đôi khi vượt quá mức chịu đưng của một tâm hồn ngây thơ!  Và rồi người lớn cũng đã phải gánh chịu hậu quả khi chứng kiến những rối loạn tâm lý ở đứa con yêu quý của mình, do chính những kỳ vọng của mình.

    Tại sao Trò chơi lại là điều quan trọng với một đứa trẻ ? Bởi vì nếu không quan trọng thì nó đã không được xem là một yếu tố KHÔNG THỂ THIẾU trong hầu hết các phương pháp chính thống, có cơ sở khoa học được vận dụng vào việc can thiệp cho một đứa trẻ đặc biệt! Điều này, nếu ai có sự hiểu biết và đào tạo nghiêm túc đều biết !  Thậm chí, một trong những chuyên ngành trong lĩnh vực  Giáo dục Đạc Biệt là Hoạt động trị liệu  đã xem Trò chơi như một biện pháp chính yếu khi áp dụng cho các đối tượng – Có thể nói, đây là một chuyên ngành quan trọng và cần thiết cho hầu hết các trẻ đặc biệt bởi vì nó có thể đáp ứng và giải quyết hầu hết các nhu cầu để phát triển cho một đứa trẻ thông qua một hoạt động đơn giản là Vui Chơi có chủ đích !

    Hoạt động trị liệu ( Occupational Therapy ) là việc sử dụng những hoạt động có ý nghĩa nhằm giúp cho đứa trẻ học hỏi và phát triển các kỹ năng đê có thể tham gia các hoạt động hàng ngày – Đây là những Công việc . Nó bao gồm các hoạt động ăn, ngủ -– giải trí và tự phục vụ . Và tất cả công việc này được thông qua việc Vui chơi – Đó là công việc quan trọng đối với đứa trẻ , và các chuyên viên Hoạt động Trị liệu là những người hướng dẫn các em, với cha mẹ cùng nhau tham gia những hoạt động chơi đùa phù hợp với nhu cầu cá biệt của từng đứa trẻ để giúp các em phát triển.

    Tại sao lại là Vui chơi – bởi vì đó chính là hoạt động chủ đạo trong suốt thời thơ ấu của một đứa trẻ, Vui chơi không chỉ là niềm vui và trò chơi mà còn là nền tảng cho sự phát triển toàn diện, sức khỏe và hạnh phúc !  Có thể nói chơi đã bắt đầu ngay ở một đứa trẻ sơ sinh để giúp cho trẻ khám phá môi trường và biết tương tác với các sự vật và những người xung quanh.  Chơi tác động đến các vận động tinh và thô, giúp trẻ biết xử lý cảm giác vì khi chơi, trẻ sẽ biết vận dụng các cơ bắp và sự chú ý, tập trung để phát triển cơ thể và xây dựng các kỹ năng sống để từ đó có thể hòa nhập với gia đình và có thể bước ra ngoài xã hội.

    Khi quan sát một đứa trẻ đặc biệt, chúng ta sẽ thấy vấn đề gì nổi bật nơi trẻ ?  Ngoài những khó khăn về giao tiếp, tương tác, vận động, xử lý giác quan thì một hành vi được bộc lộ rõ nét, đó là hầu như các em không biết cách chơi, không biết sử dụng đồ chơi theo chức năng của chúng và không biết chơi với những đứa trẻ hay những người khác. Biện pháp trị liệu đơn giản ở đây là biết dựa theo nhu cầu và sở thích của trẻ để giúp trẻ phát triển thông qua chơi ! đặc biệt là các trò chơi phát triển giác quan và vận động. Các biện pháp này được giới thiệu và hướng dẫn một cách đơn giản nhưng không kém phần chi tiết qua một tác phẩm .

    Tác giả tác của cuốn sách nói về chơi này  là Tiến sĩ Heather Ajzenman là Ts chuyên ngành Hoạt động Trị liệu của ĐH Washinton ( Saint Louis ) năm 2012 . Bà cũng là một chuyên gia về chương trình DIR Floortime ( Chơi trên sàn ) và phương pháp Ngựa Trị Liệu !  ( Sử dụng Ngựa để tạo sự tự tin và nối kết với trẻ Đặc Biệt ) .  Với những kinh nghiệm lâm sàng trong việc can thiệp cho trẻ em và cả người trưởng thành, Bà đã đúc kết qua tác phẩm NHỮNG BÀI THỰC HÀNH HOẠT ĐỘNG TRỊ LIỆU DÀNH CHO TRẺ –    Đây là một số ít trong những tài liệu viết cho trẻ đặc biệt với văn phong giản dị, dễ hiểu qua việc chuyển ngữ của cô Trần Thị Việt Hà.  ( Nhà Xuất Bản Thế Giới  & Rockridge Press ) ấn hành năm 2021.

    Có thể nói, đây là một cẩm nang mang tính thực hành cao vì nội dung chính là giới thiệu với các Giáo viên và phụ huynh của trẻ đặc biệt qua các hoạt động vui chơi trong 100 Bài tập với ba đặc điểm :

    • Phù hợp với từng trẻ : Mỗi chương trình đều bắt đầu với những hoạt động đơn giản nhất và tăng dần độ phức tạp với các chỉ dẫn hữu ích .
    • Không yêu cầu kinh nghiệm : Từ các trò chơi với bóng hay trò chơi đi tìm kho báu, hầu hết các hoạt động đều có thể thực hiện với những vật dụng bình thường trong nhà.
    • Hữu ích cho mọi độ tuổi : Dù là thiết kế cho trẻ từ 1 – 6 tuổi, nhưng qua các trò chơi này sẽ giúp cho mọi trẻ đều có thể phát triển và cho người lớn có cơ hội để quay về với thế giới tuổi thơ.

    Cuốn sách có 5 chương : Chương Một nói về Hoạt động trị liệu cho trẻ. Chương Hai Là các trò chơi giúp trẻ xử lý Cảm giác. Chương ba là trò chơi phát triển Vận động. Chương bốn là Trò chơi xây dựng cảm xúc Xã hội – Chương năm là các kỹ thuật xử lý hình ảnh và nhận thức.  Như vậy, chúng ta thấy rằng thông qua một hoạt động Đơn Giản là tổ chức trò chơi cho trẻ đặc biệt, chúng ta có thể giúp cho các em cải thiện và phát triển hầu hết những khó khăn phức tạp của mình . Đây là điều không phải một phương pháp Can thiệp nào cũng có thể giải quyết rốt ráo .

    Trong hành trình đi tìm một biện pháp có hiệu quả, đặc biệt là với tình trạng khó có thể đưa trẻ đến các Trung Tâm trị liệu và can thiệp như hiện nay,  thì vai trò của Phụ huynh lại càng được xem trọng.  Nhưng Phụ huynh đâu phải là các nhà chuyên môn được đào tạo bài bản, hay chí ít cũng phải có kinh nghiệm và kiến thức như các giáo viên đặc biệt ! Chính những suy nghĩ đó đã vô tình tạo ra những rào cản khi bố mẹ muốn bước vào công việc can thiệp – giáo dục cho con em mình. Tạo tâm lý ỷ lại mong chờ cho đến khi nào các trung tâm mở cửa thì lại tiếp tục “ Trăm sự nhờ Thầy Cô “

    Chúng ta có thể không Trị liệu được những rối nhiễu của trẻ, cũng không giáo dục được những kiến thức cho trẻ như ở nhà trường hay trung tâm. Nhưng chúng ta hoàn toàn có thể CHƠI với con mình trong thời gian rảnh rỗi tại gia đình, để hỗ trợ con phát triển những kỹ năng cần thiết. Từ chuyện điều khiển các vận động của bàn tay, cánh tay, đôi chân…cho đến việc quan sát, lắng nghe và tập trung chú ý..trẻ đều có thể tiếp nhận qua các Trò chơi với các đồ chơi hết sức đơn giản tại gia đình.  Chính nhờ sự phát triển NỀN TẢNG này sẽ giúp cho trẻ dễ dàng hơn trong các hoạt động Giáo dục và trị liêu sau này.

    Hy vọng rằng với tập sách này, thì phụ huynh và cả giáo viên và các nhà chuyên môn sẽ có thêm được những hiểu biết đơn giản nhưng hiệu quả cho việc tiếp cận với các em, qua một hoạt động mà bất cứ đứa trẻ nào cũng thích và cũng cần  : VUI CHƠI  !

    CVTL LÊ KHANH – TT Diệp Quang An Giang.

     

     

     

     

     

  • CẦN HIỂU RÕ VẤN ĐỀ THỦ DÂM Ở TRẺ EM

    CẦN HIỂU RÕ VẤN ĐỀ THỦ DÂM Ở TRẺ EM

    Mẹ sốc khi phát hiện con 3,5 tuổi thủ dâm, chuyên gia tâm lý cảnh báo sai lầm của nhiều phụ huynh khiến con trẻ dễ phát triển lệch lạc

    Người lớn đều đồng tình với quan điểm thủ dâm là nhu cầu bình thường của con người. Nhưng nếu lỡ phát hiện con mình – đang ở giai đoạn mầm non mà đã biết “tự sướng” thì các bậc phụ huynh chắc chắn không thể tránh khỏi cảm giác bàng hoàng, lo sợ. Sợ con lệch lạc, ảnh hưởng tâm lý, sợ con bị lạm dụng… bởi con mình vẫn còn ở độ tuổi “vắt mũi chưa sạch”, trong veo, ngây thơ như thế…

    Vậy nên mới đây, câu chuyện một bà mẹ tình cờ thấy con 3,5 tuổi thủ dâm đã ngay lập tức thu hút rất nhiều sự quan tâm của các bậc phụ huynh. Chị chia sẻ: Sáng nay ngủ dậy, vốn định đi nhẹ chân để trêu con gái 3,5 tuổi nên em đã tình cờ phát hiện ra 1 điều khiến em sững sờ: Con gái em đang chui trong chăn và thủ dâm. Khi con phát hiện ra em đi vào thì vội vàng rút tay ra và bỏ chăn ra rồi kêu mẹ đi ra ngoài. Em sợ bản thân mình nhầm nên cũng đi ra và sau đó lại bí mật đi vào ngồi cạnh con thì lần này em chứng kiến sự thật đó và chắc chắn em không nhầm”…

    Thủ dâm ở trẻ: Không liên quan đến khoái cảm tình dục

    Chuyên gia tâm lý Lê Khanh (Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Diệp Quang)  cho biết, về mặt sinh lý cơ thể, từ 3 đến 5 tuổi, hoóc môn sinh dục của trẻ đã bắt đầu có bước khởi phát. Phụ huynh không nên quá lo lắng khi thấy con có các hành vi này bởi đó là sự phát triển hoàn toàn bình thường nếu nó không kèm theo các dấu hiệu bất thường khác.

    Thông thường hiện tượng “thủ dâm” chỉ diễn ra trong một thời gian rồi tự thoái lui và không ảnh hưởng tới sự phát triển, tâm sinh lý của trẻ. Trẻ không hiểu đó là 1 lỗi nặng về đạo đức – trẻ chỉ đơn thuần nghĩ rằng đó là 1 kiểu đùa giỡn. Trẻ chỉ bị ảnh hưởng tâm lý trong việc này ở 2 trường hợp: Bị tấn công, hành hạ, làm đau (xâm phạm thực sự) hai là chứng kiến hành vi này. Còn lại, hành vi này ở trẻ không liên quan đến khoái cảm tình dục như ở tuổi dậy thì trở đi, không phải là bệnh, không có nghĩa là lệch lạc tình dục.

    Sự hiểu lầm lớn nhất của người lớn (suy bụng người lớn ra bụng trẻ em) đó chính là đánh đồng thủ dâm ở trẻ em và người trưởng thành. Việc sờ soạng vào vùng kín, thậm chí là cho vật lạ vào) của trẻ con – Thuần túy là NHU CẦU VỀ CẢM GIÁC – trẻ không có ý thức đó là TÌNH DỤC, lại càng không ý thức đó là 1 hành vi tầm bậy, tội lỗi như người lớn nghĩ.

    Trong trường hợp không phải do bị tác động mà trẻ có hành vi này thì thường là do vô tình: Khi mẹ tắm cho bé, mẹ chà xát khu vực nhạy cảm của bé, tạo kích thích và bé sẽ lặp lại. Cũng có khi bé trong lúc chơi đùa bị đụng chạm và muốn thử lại – và bé xem đây là 1 bí mật (chứ không phải là tội lỗi) không muốn cho người lớn biết.

    Người lớn phản ứng thái quá khiến trẻ sợ hãi, mặc cảm tội lỗi

    Theo ông Khanh, từ 3 – 6 tuổi, bố mẹ chỉ giải thích đơn giản là nếu con làm như vậy, có thể gây nhiễm trùng và phải uống thuốc kháng sinh, đi bệnh viện. Về lâu dài thì mẹ nên giải thích về vấn đề vệ sinh và an toàn cho trẻ (Không đụng chạm cũng không cho ai đụng chạm).

    Giáo dục giới tính cho trẻ dưới 10 tuổi khác với trẻ từ 10 tuổi trở lên. Trẻ dưới 10 tuổi, chỉ 1 thiểu số là có ý thức về tính đạo đức, còn đa số thì không cho đó là điều xấu xa gì. Ngay ở lứa tuổi mẫu giáo, khi trẻ nhận ra giới tính của mình đã phải nói những điều đơn giản về việc giữ vệ sinh, tạo thói quen mặc quần chip ban ngày, bảo vệ vùng riêng tư. Trẻ lên 6 tuổi sẽ tăng thêm kiến thức rồi cứ mỗi tuổi thêm một chút. Khi trẻ lớn hơn, không còn là những câu hỏi ngây thơ kiểu “vì sao con được sinh ra” của các cô bé, cậu bé 4-5 tuổi. Đây là cơ hội để chia sẻ, trang bị cho con những kiến thức về giới tính, tình yêu và tình dục phù hợp với lứa tuổi và khả năng tiếp nhận của con.

    Chuyên gia tâm lý Lê Khanh cho rằng, người lớn phản ứng thái quá chẳng những không giúp trẻ từ bỏ hành vi, còn khiến trẻ thêm nhút nhát, sợ hãi, mặc cảm tội lỗi và chuyển sang “hoạt động ngầm” một cách lén lút, tinh vi ở những nơi riêng tư, khuất tầm mắt người lớn, ảnh hưởng đến tâm lý và quan niệm tình dục của trẻ sau này.

    Đồng thời, bản thân hành vi đụng chạm cơ quan sinh dục của trẻ thường không có hại gì nhưng là tín hiệu cảnh báo với phụ huynh rằng con đang có những vấn đề nhất định, như trẻ thiếu sự quan tâm, bị lo lắng, căng thẳng… Bởi vậy, ngay khi thấy con có hành động này, bố mẹ cần quan tâm hơn đến con, quan sát và tìm hiểu để có thể giải mã được chính xác nguyên nhân, từ đó mới có cách khắc phục hiệu quả. Lưu ý đừng vội dùng ngay lời lẽ mang tính buộc tội, dán nhãn cho bất cứ ai như: “Ai đã làm điều này với con?”; “ai dạy con làm vậy” sẽ khiến bé sợ hãi và không loại trừ khả năng tìm người để đổ lỗi.

    Ngoài ra, ngay khi thấy trẻ đang dùng tay kích thích vùng kín, người lớn nên chuyển sự chú ý của trẻ kịp thời bằng cách để các bé hoạt động thể thao, hát, múa và chơi 1 số trò chơi chúng thích. Bố mẹ nên tránh mặc quần bó sát cho con để tránh xảy ra tình trạng tương tự. Trong các sinh hoạt hàng ngày, bố mẹ nên tránh trêu đùa bộ phận sinh dục của trẻ.

    Trong một số trường hợp dưới đây, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ hay chuyên viên tâm lý để được đánh giá, như: Thủ dâm quá mức trong ngày, cả ở nhà và nơi công cộng; Thủ dâm nơi công cộng tiếp tục kể cả sau khi phụ huynh đã nói chuyện với trẻ về điều này; Thủ dâm xảy ra cùng với những triệu chứng khó khăn về hành vi hoặc cảm xúc, bao gồm sự cách ly với xã hội, sự hung hăng, sự hủy hoại, buồn rầu, thoái lùi, tiểu dầm, ỉa đùn; Nói chuyện về tình dục hay hoạt động giới tính khác không thích hợp.

    Theo Nhịp sống Việt

    AFAMILY. Vn

     

  • SỨC KHỎE TÂM LÝ HẬU COVID

    SỨC KHỎE TÂM LÝ HẬU COVID

    Có thể thấy rằng sức khỏe tâm lý có một vai trò không kém quan trọng như những liều Vaccine phòng ngừa Covid  – Từ chỗ coi thường cô nàng Covid đỏng đánh, cách ly một cái là xẹp liền như đợt đầu năm 2020. Cho đến khi, bất chấp các kiểu cách ly, bất chấp hàng rào kiên cố, bất chấp ngoáy mũi liên tục … Con số tử vong vẫn tăng vọt, con số FO nhảy lên 3 rồi 4 con số … thì người dân mới hoảng sợ, lo lắng  và bám vào một niềm hy vọng hơi bị thổi phồnglà phải Tiêm chủng . Bởi vì thực sự vaccine chỉ có khả năng giảm nhẹ nguy cơ tử vong nếu tiêm đúng và đủ , nhưng cũng có những người đã tiêm 2 mũi mà vẫn ..lên đường như thường.

    Thế rồi, sau khi hết cách chứ không phải hết dịch – thì chính quyền phải mở cửa , và lập tức hàng chục ngàn người dân thành phố, bất chấp gian khổ, hiểm nguy lên đường về quê tránh dịch ngay và luôn !  Họ đi trốn con Covid sao ? Không đâu, họ đi trốn cái cảm giác bị vây hãm, bị đè nén, bị bỏ rơi và bất lực trước cái đói nghèo, bất lực trước tình trạng lây nhiễm mà không hiểu tại sao ! Họ lên đường từ bỏ nơi họ đã bám víu để kiếm sống bao lâu nay cho dù được hứa hẹn hỗ trợ, được tiêm Vaccine … Nhưng họ vẫn đi, không ngại đường xa, mưa gió, đói khát … từ đi bộ, đạp xe cho đến cả nhà chất chồng lên chiếc xe máy mà có vất ngoài đường chắc cũng ít ai thèm lấy để về quê cho bằng được!

    Tất cả chỉ vì sự khủng hoảng vào niềm tin, vào những lời hứa hẹn, và vì sự mất quân bằng tâm lý dẫn đến sự sợ hãi  ! Cái nỗi sợ bì đè nén, bị làm cho trầm trọng hơn trở thành một nỗi ám ảnh mà chỉ có sự rời bỏ, chạy trốn mới có thể giải thoát cho họ . Thế còn những người chấp nhận ở lại thì sao ? và cả những người sinh sống ở thành phố, không có quê để mà chạy về thì sao ?

    Dĩ nhiên, là đâu phải ai cũng sợ hay stress , đó chính là nhờ nội lực hay cái sức khỏe tâm lý trong mỗi con người.  nhất là khi vẫn có cái ăn, cái mặc, vẫn có 1 ngôi nhà an toàn để ở, và quan trọng nhất là vẫn có việc để làm và biết được những biện pháp nâng cao sức khỏe tâm lý! Chính những điều đó, chứng tỏ được sự hiện hữu của con người , cho họ thấy là họ vẫn còn là người hữu ích cho bản thân và cho những người xung quanh.  Vì thế, việc giãn cách, bị giam lỏng ở nhà , ngoài cái được duy nhất là giúp cho người dân cảm thấy an toàn và giảm bớt tình trạng lây lan trong cộng đồng, thì nó là liều thuốc độc hủy hoại sự tự tin, năng lực và cảm xúc của con người một cách nhẹ nhàng nhưng hiệu quả.

    Các nhà chuyên môn về Y tế, dịch Tễ học và sức khỏe tâm thần đều thấy rằng, chính khả năng đề kháng của cơ thể mới là loại “ thuốc” phòng chống hiệu quả virus Covid – 19. Còn các loại vaccine thì tất cả nhà sản xuất cũng không ai dám khẳng định là nó hiệu quả trên 90% trong việc chống lây nhiễm, mà phải dựa vào nhiều yếu tố khác – chủ yếu là 5 K . Thực ra, 5 K đúng là có hiệu quả phòng chống thật, nhưng đó là trên lý thuyết thôi. Không có bất cứ một quốc gia nào, một địa phương nào có thể áp dụng một cách hoàn toàn 5 cái chữ K này !  Từ chiếc khẩu trang cho đến khoản cách, không thể nào giữ được an toàn theo đúng lý thuyết đề ra ! Chính vì vậy mới bùng nổ sự lây lan cho dù có xiết hết cỡ việc giãn cách XH.

    Vì thế, khi ý thức được là không thể dựa vào khẩu trang, dựa vào khoảng cách..thì thế giới chấp nhận sống chung với nàng Covid, chỉ tập trung vào việc tiêm ngừa  và điều trị cho người bệnh nặng để giảm tỷ lệ tử vong . Nhưng phải chăng vaccine sẽ bảo vệ chúng ta ? Không, vaccine chỉ hạn chế nguy cơ tử vong và đúng hơn là nó góp phần tích cực vào việc tạo kháng thể và gia tăng NIỀM TIN vào sự an toàn cho bản thân , Hay nói khác đi là nó làm gia tăng sức khỏe tâm lý cho mọi người . Họ Tin là đã chích ngừa thì sẽ không bị lây , nếu có lây cũng không bị nặng, nếu có nặng cũng không bị ..chết. Thực tế chứng minh điều đó, nhưng cũng không thiếu trường hợp không tiêm vaccine vẫn không sao, mà tiêm 2 thậm chí là 3 mũi vẵn lăn đùng ra về với ông bà !

    Có thể nói là Đại dịch COVID-19 đã gây ra những thiệt hại to lớn về xã hội, tình cảm và sức khỏe cộng đồng. Nó làm gián đoạn cuộc sống thường nhật, làm dấy nên nỗi căng thẳng, sợ sệt và hoang mang về những mất mát, cả về sức khỏe và thu nhập, chưa kể đến việc bị giãn cách đã góp phần tích cực làm suy giảm khả năng đề kháng của cơ thể.  Người ta đã thống kê trên 900 bệnh nhân cho thấy sau khi có kết quả xét nghiệm dương tính , thì có đến 26% bị trầm cảm, 22% bị rối loạn lo âu và 17% có các triệu chứng strss sau sang chấn . Phát hiện này có ý nghĩa quan trọng vì đa phần người mắc Covid – 19 đều ở thể nhẹ.  Các nhà chuyên môn cũng thấy rằng – chính hoạt động giãn cách xã hội, tách con người ra khỏi những sinh hoạt bình thường đã có ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe tâm lý của mọi người.

    Chúng ta thấy rõ – sự nguy hiểm của Covid – 19 không nằm ở mức độ lây nhiễm, mà nó nguy hiểm vì sự coi thường giá trị của sự đề kháng của cơ thể và không chú trọng đến giá trị của sức khỏe tâm lý qua những biện pháp phòng chống thiếu khoa học !

    TS.BS Mauricio J. Castaldelli-Maia, là  nghiên cứu sinh sau tiến sĩ, khoa dịch tễ trường y tế công cộng Mailman, ĐH Columbia phát biểu trên tạp chí y khoa Medscape: “Chúng tôi thấy các triệu chứng trầm cảm, lo âu, stress sau sang chấn có mức độ rất nặng trên lâm sàng ở những người nhiễm bệnh nhẹ”. Ông cho rằng những triệu chứng này một phần là do thời gian dài bị phong tỏa trong không gian chật hẹp điển hình của những thành phố lớn, dù có ở chung với gia đình.  Bác sĩ Vivian Pender, chủ tịch Hiệp hội Tâm thần học Hoa Kỳ (American Psychiatric Association – APA) và là giáo sư tâm thần học lâm sàng tại Trung tâm Y tế Weill Cornell, thành phố New York trả lời với tạp chí y khoa Medscape rằng việc giãn cách xã hội có thể ảnh hưởng to lớn đến những người sống phụ thuộc nhiều vào các mối liên kết và quan hệ xã hội.

    Hơn bao giờ hết – định nghĩa về con người là một sinh vật xã hội lại có sự xác định rõ rệt đến như thế ! Con người cần không gian sống chưa đủ, mà còn cần đến những mối quan hệ xã hội lành mạnh và nhất là niềm tin vào lòng nhân ái , vào những bàn tay nâng đỡ của cộng đồng xung quanh.  Vậy thì làm sao để đạt được sự quân bằng tâm lý ? Bảo vệ được sức khỏe tâm thần ?

    Có 5 điều cần nhớ : 1/ Làm việc có mục tiêu  2/ Biết giúp đỡ người khác – 3/ Xây dựng mối quan hệ XH lành mạnh – 4/ Có những thú vui, giải trí để giữ nụ cười – 5/ Kiểm soát cảm xúc , không quá vui – buồn và tức giận.   Bí quyết ở đây là TÂM PHẢI TĨNH – THÂN PHẢI ĐỘNG !

    Nó đơn giản thôi, nhưng không phải ai cũng giữ được và cũng đừng nghĩ rằng phải tỏ ra bình thản trước những biến động xã hội chung quanh là tốt – bởi vì đó là sự tránh né những cảm xúc đích thực và che dấu những khó chịu trong lòng.  Hãy chia sẻ và bộc lộ cảm xúc một cách chân thực đúng với suy nghĩ của mình, nhưng đừng để mất niềm vui và sự tin tưởng . Chúng ta có thể không tin tưởng xã hội, nhưng hãy tin vào chính mình và những người thân chung quanh. Đó là sức mạnh của niềm tin, để có thể đạt được sự Cân bằng Tâm lý..

    CVTL LÊ KHANH

     

     

     

     

     

  • SỐNG CHUNG VỚI LŨ

    SỐNG CHUNG VỚI LŨ

    Khi nói đến những hậu quả của việc nghiện games online ở trẻ em và thanh thiếu niên, đã có quá nhiều bài viết, lời khuyên … rước đây, trong cuộc sống bình thường khi trẻ được đi học và bố mẹ bận đi làm… thì việc quản lý con sử dụng máy tính hay điện thoại sẽ khác so với tình trạng hiện nay. Ngoài ra, các em còn có khá nhiều niềm vui và sự bận rộn, để có thể giảm thiểu nguy cơ dính vào games đến mức nghiện ngập và kéo theo những nguy cơ !.

    Thế nhưng, trong điều kiện hiện nay, hầu hết các thành phố và cả nông thôn, đều ít nhiều bị con Covid nó nhốt ở nhà, cả người lớn và trẻ em từ sáng tới tối, thì việc con dính vào máy tính, điện thoại là điều không thể tránh khỏi mà những biện pháp ngăn cấm “cứng” hay cực đoan sẽ là vô ích, có khi còn phản tác dụng .

    Dư luận báo chí đã từng đưa những câu chuyện đau lòng về hậu quả của việc nghiện game, nhưng làm thế nào để trẻ không rơi vào tình trạng này lại là một “chiến lược” không hề dễ dàng . Có một sự liên quan mật thiết giữa các mối quan hệ trong gia đình và tình trạng lạm dụng các chất gây nghiện, mà game cũng là một trong số đó ! Nếu như bố mẹ cứ coi thường hay không xây dựng nổi  những mối quan hệ – tương tác tốt đẹp với con, lại chỉ thích quản lý con bằng những mệnh lệnh, những bài học đạo đức mà nhiều khi người nói cũng không làm được, thì đừng mong con cái lắng nghe chứ đừng nói đến chuyện chấp hành !

    Liên hệ đến thực tế, nếu xem Covid là giặc và phải “chiến thắng” bằng mọi cách – không thắng không về ! thì sự thất bại là …dễ hiểu ! Nghiện games online với trẻ cũng thế, càng dập thí dịch càng nhiều ! và càng xiết lại thì khoảng cách giữa trẻ và bố mẹ lại càng xa !  Cho đến một ngày nào đó thì bùng nổ với những phản ứng dữ dội khác nhau  hay nguy hiểm hơn, trẻ rơi vào tình trạng trầm cảm và khủng hoảng tâm thần. Dĩ nhiêu là sẽ ảnh hưởng nặng đến ..kinh tế hay hạnh phúc gia đình !

    Việc “ngăn cấm” kiểu “ ai ở đâu ở yên đó” như cấm không dùng điện thoại, máy tính, cắt net, khóa máy bằng password ? Hay cài vài cái app để giám sát hầu như không có tác dụng! Đó chỉ là những giải pháp đối phó , gãi ngứa , sẽ  tạo ra những “biến thể Delta” là trẻ vẫn nghiện game không hề giảm mà còn tăng . Thậm chí, trước đây người ta đã lập ra những trung tâm cai nghiện games, trẻ bị nhốt vào đó vài tuần “cách ly” với nguồn lây là cái máy tính hay điện thoại ! Cũng có trẻ qua được, nhưng phần lớn là rơi vào tình trạng tái nghiện sớm hay muộn khi quay về các hoạt động đời thường, nếu không có những thay đổi căn cơ trong cuộc sống tại gia đình.

    Những thay đổi căn cơ là gì ? Đó chính là những giá trị sống và kỹ năng sống mà trẻ hầu như không có hay thiếu hụt. Điều này cũng không phải lỗi tại trẻ , mà chính do cách sống và cách ứng xử của bố mẹ với trẻ !  Đồng thời, kèm theo đó là những hiểu biết sai lầm về tính chất và tác dụng của kỹ năng sống.

    Người ta cũng đã tổ chức nhiều trung tâm giáo dục kỹ năng sống cho trẻ – nhưng cũng như việc cai nghiện games, sau vài ngày tạo động lực hay lấy nước mắt của trẻ, thì khi trở về gia đình, mèo lại hoàn mèo !  Lỗi cũng không phải ở trẻ, mà là ở chỗ người lớn hiểu sai về giá trị và ý nghĩa đích thực của kỹ năng sống, và việc giáo dục KNS hoàn toàn không phải là những khóa học kiểu học kỳ quân đội hay cưỡi ngựa xem hoa , và KNS không hề có những điếu lý thuyết như một môn học !

    Kỹ năng sống nói một cách vắn tắt, đó là các kỹ năng giúp con người biết tự phục vụ bản thân và có trách nhiệm và bổn phận phục vụ người khác ! Trong các hoạt động tại gia đình, con cái và nhiều khi cả bố mẹ cũng lẫn lộn giữa trách nhiệm và bổn phận cũng như không hiểu rõ  những giá trị của các phần thưởng tinh thần và vật chất ! Trẻ em từ thủa nhỏ đến lúc trưởng thành, bổn phận là học tập ! Trách nhiệm là các hoạt động trong gia đình ! Nhưng điều đó không có nghĩa là bố mẹ có quyền ép con học theo ý muốn của mình và có quyền làm lơ về những quyền lợi mà trẻ phải được hưởng khi  tham gia công việc trong nhà ! Làm việc nhà mà phải thưởng sao ? đó giống như mua bán ? Thực ra, trẻ có bổn phận làm việc thì người lớn có trách nhiệm khen thưởng. Nhưng khen thưởng sự cố gắng làm việc chứ không phải là thưởng công cho kết quả của việc làm !  Và cũng không có kiểu ra giá, trả giá hay nâng giá ở đây!

    Việc khen thưởng cũng không phải là chỉ hiện kim hay hiện vật, mà còn rất nhiều cách như thể hiện sự hài lòng và biết tôn trọng giá trị của con cũng là một sự khen thưởng không hề nhẹ ! Người lớn cũng phải biết tự phục vụ bản thân và có bổn phận phục vụ những người thân chung quanh mình.  Đừng làm kẻ chỉ đạo miệng rồi buộc con phải siêng năng!

    Chính việc áp dụng các kỹ năng sống một cách đúng đắn và hiệu quả, sẽ là chất kết dính các mối quan hệ lành mạnh và tốt đẹp trong gia đình –từ đó sẽ tạo ra những “ hệ miễn dịch” để trẻ có sức đề kháng với virus “ Games Online” –  Nói cách khác, vaccine “ niềm vui và sự chia sẻ” sẽ góp phần quan trọng cho trẻ có sức đề kháng và vượt qua được tình trạng nghiện game, chứ không phải những biện pháp nghiêm khắc kiểu giãn cách hay chiều chuộng dung túng một cách quá tự do!

    Nhưng, điều quan trọng là đừng bao giờ để cho trẻ đi đến mức nghiện games, chơi ngày chơi đêm rồi mới đi kiếm thuốc điều trị ! Khi “bỏ quên” hay bỏ mặc trẻ, để rồi trẻ không thể rời tay, rời mắt khỏi cái màn hình vi tính, điện thoại hay sống thu mình, ban đêm thì thức trắng, ban ngày thì lờ đờ, nói trước quê sau, bỏ ăn bỏ mặc, không màng tới các hoạt động thiết yếu về vệ sinh cá nhân … thì lúc đó là đã quá nặng – Vì vậy, sự quan tâm là điều vô cùng quan trọng và việc tập luyện cho trẻ những thói quen tốt, biết rõ trách nhiệm, bổn phận, quyền lợi của mình cũng như xem game là một trong những thú vui của con, mà trẻ sẽ học được cách quản lý . Đó sẽ là những yếu tố quan trọng, để trẻ có thể sống chung với games.  Trẻ hoàn toàn có thể chơi games thoải mái mà không bị nghiện ! Bởi vì trẻ có đủ kỹ năng sống để đối diện và vượt qua những thách thức này  .

    Để có được những giá trị sống và kỹ năng sống như thế thì chính sự làm gương của người lớn, chính việc vận dụng và hiểu biết về trách nhiệm và bổn phận, chính lòng tự trọng và phong cách sống trung thực, nói được – làm được , biết giữ lời hứa và niềm tin cho con, đó mới là những “vũ khí” mạnh nhất để giúp con “chống giặc” là các chất gây nghiện, nói chung từ thuốc lá, rượu, ma túy cho đến games onlin hay các trang web sex.  Nếu không có những điều này, thì đừng hỏi tại sao con lại nghiện games và cũng đừng mong “điều trị “ hay chiến thắng mà có khi còn mất con lúc nào không hay!

    Lê Khanh – TT Giáo dục ĐB Diệp Quang.

  • CĂN BỆNH NGUY HIỂM

    CĂN BỆNH NGUY HIỂM

    Virus Covid là một dịch bệnh nguy hiểm vì sự lây lan một cách vô hình và nhanh chóng của nó, trước kia thì HIV cũng là một loại virus nguy hiểm vì khả năng gây chết người và cách lây nhiễm, cho đến khi người ta “khoanh vùng” được các yếu tố lây nhiễm và phòng tránh được nó !  – Thế nhưng , có một căn bệnh đã lây nhiễm từ đời này qua đời khác, cũng đáng sợ không kém dù nó không trực tiếp gây ra cái chết cho nạn nhân… Nhưng dưới ảnh hưởng của nó, con người có thể gây ra những hậu quả tai hại không chỉ cho mình , mà còn cho những người xung quanh.

    Trong phạm vi gia đình – thì bệnh này là phổ biến ở những người “có ăn học” – càng mê “trình độ học vấn” thì bệnh càng dễ nhiễm . Có những người tuy không mê học hành, bằng cấp..nhưng lại lỡ sinh ra trong một “dòng họ danh giá” thì cũng thuộc đối tượng có nguy cơ cao bị lây nhiễm căn bệnh này ! Đặc biệt là căn bệnh này hầu như không có ở trẻ em, mà càng lớn tuổi thì khả năng bị lây nhiễm mới càng cao . Những người già về hưu, có một số bệnh mãn tính nhẹ.. là thuộc nhóm nguy cơ cao nhất – có đến 90% bị nhiễm mà có khi không biết , hay biết mà không chấp nhận mình đang bị bệnh !

    Ở ngoài xã hội, thì trong các cơ quan, càng được sự quan tâm thì bệnh này càng phổ biến – từ các UBND cấp xã, huyện, tỉnh cho đến các trường Chuyên, các bệnh viện đầu ngành, các cơ quan nghiên cứu, các viện hàn lâm “thập cẩm ngũ vị” thì hầu như các cấp lãnh đạo là nhiễm 99.9 % căn bệnh này. Đừng tưởng là các bác bảo vệ, các chị lao công trong các cơ quan đó không mắc phải dịch bệnh này . Có hết, nó nằm trong máu huyết mà chỉ cần có cơ hội là bộc lộ ngay và luôn !

    Trong gia đình, chính căn bệnh này của cha mẹ đã khiến cho con cái khổ sở, căn thẳng, suy kiệt và có nguy cơ trầm cảm cao, hay trở nên hung hăng, hỗn láo, có thể bùng nổ những bằng những phản ứng tiêu cực, bỏ học, bỏ nhà đi bụi, nghiện games, nghiện ma túy … mà cha mẹ không hề nghĩ rằng, chính tình trạng “ bệnh hoạn” của mình đã khiến cho con bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến như thế ! Họ cứ nghĩ là những yêu cầu, đòi hỏi hay phản ứng của họ trước những điểm yếu của con, hay những kỳ vọng mà họ áp đặt lên con, bất chấp khả năng và sở thích của nó, bất chấp những nhu cầu cảm xúc của nó, là xuất phát từ lòng thương yêu con !

    Nhưng thực tế, thì chí do bị “nhiễm bệnh”, mà họ có những suy nghĩ lệch lạc, những ảo tưởng về một “tương lai hoành tráng” nếu như con em họ làm theo những yêu cầu, đáp ứng được những mong muốn của mình. Mà thực ra, dưới tác dụng của căn bệnh, họ lại có những suy nghĩ và hành động cực đoan ….gây ra cho con cái bao nhiêu là áp lực, sự ức chế …. Thậm chí, khi thấy con có những phản ứng tiêu cực…thì lại nghĩ con đang bị bệnh trầm cảm hay là lười biếng, hỗn láo, nghiện games, ham chơi… và mang đến các nhà tâm lý, để nhờ họ khuyên bảo, chữa trị … đến khi họ chẩn đoán là chính cha mẹ mới là người đang bị bệnh, đang có những quan điểm không đúng , những lời lẽ và hành vi cực đoan do ảnh hưởng của căn bệnh này, thì lại không chấp nhận… họ cho là những nhà chuyên môn nói sai, họ đâu có bệnh gì, hoàn toàn sáng suốt và lành mạnh… Chỉ có con họ là đang bị stress và hư hỏng, là do bị bạn bè xúi dục, ham chơi, mê lướt net, và không chịu nỗ lực học tập để đứng trong top ten của lớp, không  chịu cố gắng để đạt được những thành tích cao trong học tập, không chịu thi vào các trường đại học danh giá để làm cho họ nở mày nở mặt. Vâng – sự tự hào của họ chính là dấu hiệu rõ ràng nhất của căn bệnh này .

    Từ ông bố trong gia đình, cho đến thủ trưởng trong đơn vị …Từ một chú bảp vệ, anh dân phòng, cho đến các cán bộ lãnh đạo… Không nhìn ra vai trò của mình, chỉ là kẻ làm việc ăn lương, phải có trách nghiệm và nghĩa vu làm tròn bổn phận mà mình đã nhận lãnh – lại cứ tự huyễn hoặc vào vị trí của mình, vào “ sứ mệnh cứu dân độ thế” của mình để đưa ra những lời lẽ , những quyết định duy ý chí, chủ quan … thậm chí là quá đáng một cách ngông cuồng và ngu xuẩn !  vì thiếu kiến thức khoa học, thiếu lòng khiêm nhường và thiếu sự tự trọng. Nhưng lại dựa vào sức mạnh của quyền hạn, mà buộc mọi người phải chấp nhận, cúi đầu và hoan hô mình !.

    Chỉ khi nào, mà từ các bậc làm cha mẹ, cho đến những kẻ tự nhận là “đầy tớ của nhân dân” Có được những liều Vaccine phòng ngừa và miễn nhiễm với căn bệnh này thì may ra, gia đình mới yên ổn, đất nước mới phát triển – Vâng, căn bệnh nguy hiểm đó chỉ có 1 từ thôi : Bệnh SỸ ! Nhưng khổ nỗi, mỗi người dân Việt đêu có một ông quan ở trong lòng, và đó chính là cơ chế lây lan không bao giờ khỏi !

    LÊ KHANH

     

     

  • DẠY CON VÀO ĐỜI HAY DẠY CON VÀO TRƯỜNG !

    DẠY CON VÀO ĐỜI HAY DẠY CON VÀO TRƯỜNG !

    Trong hệ thống giáo dục phổ thông – một HS được tham gia lần lượt từ mẫu giáo cho đến đại học – để sau khi tốt nghiệp với tấm bằng cử nhân, em sẽ có khả năng bước vào đời để lập thân và lập nghiệp ! Bên cạnh đó, còn có những lối rẽ khi hết cấp 2, cấp 3 để vào các trường nghề – trường cao đẳng rồi thay vì sẽ làm “thầy” thì em sẽ trở thành “thợ” – Dù con đường này, các bậc cha mẹ không mong muốn và nhiều em cũng không thích thú gì – nhưng vẫn là một cánh cửa, có khi còn tốt hơn cả việc làm thầy khi mà hàng chục ngàn “thầy” vì thiếu  kỹ năng sống, gia tài chỉ có tấm bằng và một mớ lý thuyết trong đầu ! Để rồi làm thầy không xong , làm thợ không được , đành ôm chiếc xe gắn máy kiếm cơm qua ngày !

    Nhưng, dù sao đi nữa thì giáo dục phổ thông cũng có đầu vào và đầu ra – Trong khi một hệ thống giáo dục khác – hệ thống giáo dục “ đặc biệt” , dù trong hơn chục năm nay, đã được phát triển rầm rộ cả về số lượng lẫn chất lượng , nhưng vẫn chỉ loanh quanh ở mức độ : Can thiệp sớm , giáo dục chuyên biệt tương đương cấp MG và cấp Tiểu học ! Cấp Trung học và Cao đẳng – đại học là không hề có ! Nói cách khác – chỉ có đầu vào mà không có đầu ra !  Vậy thì sau 4-5 năm can thiệp sớm và giáo dục hòa nhập, các em có hòa nhập với xã hội được không ? Câu trả lời trên thực tế là khá rõ !

    Một đứa trẻ bình thường nếu chỉ tốt nghiệp tiểu học –cũng không khác bao nhiêu với một trẻ học hết lớp Một, lớp Hai !  Nhưng với trẻ đặc biệt, thì việc “bò” lên được lớp 1 – 2 hay 4 -5   quả là một nỗ lực phi thường cho cả mẹ lẫn con !  Thậm chí, nếu có vừa đẩy vừa kéo lên tới lớp 7 – 8 của bậc học THCS. Thì khi ra trường – những kiến thức toán, lý, sinh, hóa mà các em nhai đi nhai lại… sẽ không hề giúp em có thêm chút năng lực nào để “hòa nhập” vào cuộc sống, nếu như các em không được gia đình và nhà trường chú ý đến các kỹ năng sống thiết yếu, giúp cho các em có thể tự lập một phần trong cuộc đời.

    Sự Khác biệt giữa trẻ Khuyết Tật và trẻ Rối loạn Phát triển

    Điều quan trọng ở đây, không phải là việc cần thiết xây dựng một hệ thống giáo dục cấp Trung học hay cao đẳng cho các trẻ đặc biệt – vì đó là điều vô ích và không tưởng! Ngay cả việc “đầu tư” các trung tâm cơ sở hướng nghiệp – dạy nghề hoành tráng cho trẻ đặc biệt cũng không hiệu quả ! Tại sao ? Bởi vì chúng ta có những quan điểm chưa đúng về giáo dục hướng nghiệp.  Đối với một trẻ KHUYẾT TẬT thể lý như : Khiếm thính, khiếm thị, Bại liệt .. và một số dị tật khác , thì việc “dạy nghề” là điều cần thiết và hữu ích ! Bởi vì các em chỉ khiếm khuyết một số bộ phận chức năng trên cơ thể – và nếu được “phục hồi chức năng” đúng – các em hoàn toàn có thể làm các công việc phù hợp với khả năng của mình. Đơn giản là vì các em có “nhận thức” có ý chí để biết TỰ NỖ LỰC vượt lên số phận – Đã có biết bao tấm gương người khuyết tật, thậm chí cụt cả tay lẫn chân, hay bị chứng xương thủy tinh … mà vẫn trở thành một tấm gương, cho cả những bạn trẻ bình thường !

    Với người có chứng “rối loạn phát triển” thì không! Mặc dù trong một số trường hợp “tự kỷ chức năng cao” các em không có vấn đề gì về việc học – thậm chí có thể tốt nghiệp đại học ! Nhưng hãy nhìn vào các kỹ năng sống – kỹ năng quản lý cuộc đời của em – chúng ta sẽ thấy có nhiều lỗ hổng mà không một biện pháp “can thiệp – trị liệu” nào giải quyết được.  Với đại đa số các bạn VIP – sau nhiều năm lên bờ xuống ruộng – tốn kém cả sức người và sức của  từ gia đình – thì kết quả chỉ là một chỗ ngồi trong các lớp hòa nhập chung quanh cấp tiểu học ! Con đường “hòa nhập” với xã hội của các em,phần lớn sẽ kết thúc tại …gia đình !

    Thực ra , không thiếu gì các bạn trẻ bình thường, tốt nghiệp cấp III hay Đại học, vẫn quay về bám váy mẹ, thậm chí là nhiều du học sinh, ra nước ngoài vài ba năm – nếu thiếu kỹ năng tự lập, cũng có khả năng quay về gia đình với các triệu chứng trầm cảm từ nặng đến nhẹ ! Đó cũng là do các em thiếu kỹ năng sống, không được cha mẹ quan tâm rèn luyện cho các em tại gia đình những điều tưởng như vặt vãn như làm việc nhà, tự phục vụ bản thân và biết phục vụ những người trong gia đình ! Những đứa trẻ được nuông chiều trong cái chuồng “gà công nghiệp” là điển hình !

    Những thiếu hụt và hạn chế khó vượt qua

    Thế nhưng, với một chú gà công nghiệp – sau những ngày tháng  “stress”vì thiếu kỹ năng sống, có thể sẽ được cuộc đời dạy cho những bài học đích đáng, thậm chí là đi đến mức tù tội ! Nhưng, rồi trong số đó không thiếu những bạn đã “sáng con mắt” để quyết tâm làm lại cuộc đời , và có thể thành công, hay cùng lắm là “thành nhân” ! Nhưng các bạn VIP thì không !  Các bạn không thể có các kỹ năng cơ bản để thành người  tự lập ! Ngay từ nhỏ, cho dù có ngôn ngữ, biết diễn đạt cảm xúc, nhu cầu… nhưng cách thể hiện, trình bầy của em là “khác biệt !” chỉ cần nghe một đứa trẻ hay một thiếu niên nói một câu giao tiếp hay bộc lộ cảm xúc, là chúng ta có thể nhận ngay đây là một bạn VIP ! Điều đó có thể theo em suốt đời cùng với chứng tự kỷ của mình.

    Một yếu tố khác đó là khả năng “ nói đùa” – khả năng “ nói bóng gió, mỉa mai, nói vậy mà không phải vậy” – tuy có vẻ bình thường, nhưng lại vô cùng thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày ! Các em có thể đọc vanh vách một bài thơ, một bài tập đọc,một bài lịch sử với những năm tháng khó nhớ , nhưng để nói đùa một câu với người bạn thì..tắc tịt, hay có khi còn làm cho người bạn “đứng hình” vì sự ngây ngô trong câu nói !  Một yếu tố khác cực kỳ quan trọng, đó là khả năng quản lý tài chính, nôm na là khả năng tiêu tiền và giữ tiền ! Kiếm tiền thì không khó, bỏ công ra làm việc, thì sẽ nhận được tiền công ! Nhưng làm sao có thể sử dụng đồng tiền kiếm được một cách căn cơ, hiệu quả thì …không !  Một bạn trẻ khuyết tật, hoàn toàn có thể kiếm tiền và làm giàu ! Có thể lập gia đình, có con và nuôi dạy con tốt ! Một bạn Vip thì khó có thể có những năng lực ấy !  Các em vẫn phải phụ thuộc vào một sụ hỗ trợ, quản lý cuộc sống đến từ người thân và xã hội !  Các em có thể sống vui vẻ, yên ổn trong vòng tay chăm sóc của gia đình cho đến khi trưởng thành. Nhưng nếu không có một hệ thống an sinh xã hội  hiệu quả, thì việc các em bị cuộc đời vùi dập là chắc chắn !  Mà hệ thống an sinh xã hội thì ngay cả các đối tượng yếu thế khác như trẻ mồ côi, người khuyết tật, người già… trong xã hội ta cũng đang là một vấn nạn !  Vậy thì chi còn lại gia đình ! Nhưng cha mẹ có thể bảo bọc các em suốt đời không ?

    Chính vì nỗi lo không thể bảo bọc các em suốt đời – nên cha mẹ mới dốc toàn lực trong việc can thiệp sớm và hết sức nỗ lực cho các em được đứng vào hàng ngũ HS bình thường với nhãn hiệu “hòa nhập” ! Nhưng “hệ thống giáo dục hòa nhập” có được tổ chức tốt như hệ thống giáo dục can thiệp sớm chưa ? Người Giáo viên đã được đào tạo về giáo dục đặc biệt , có thể can thiệp hiệu quả cho các em trong các trường lớp can thiệp sớm, sẽ có đủ năng lực ngồi vào lớp học bình thường để giáo dục hòa nhập cho các em ? Giải pháp hiện nay vẫn chỉ là tìm một giáo viên đi kèm , nếu nhà trường cho phép, nhưng thực sự là khó tìm!  Hay một giải pháp khác, hiệu quả hơn – đó là phụ huynh sẽ tự thân “vận động” bằng nhiều cách để “tìm bạn” “tìm cô” cho con – Các em có thể có được những người bạn tốt, các thầy cô yêu thương, quan tâm hỗ trợ… trong vài ba năm ở tiểu học – nhưng rồi sau đó thì sao ? Tính sau !

    Giáo dục tuổi Teen cho trẻ VIP cần gì ?

    Đã bao nhiêu “thế hệ” trẻ tự kỷ được can thiệp sớm – giáo dục chuyên biệt…trong một thời gian dài, nhưng chỉ vì quan điểm hay tầm nhìn của gia đình, và ngành giáo dục đặc biệt, chưa thấy rõ sự quan trọng của các “ hoạt động kỹ năng sống và năng lực tự chủ bản thân” ngay từ khi các em còn nhỏ, nên chỉ dồn sức vào một mục tiêu, có phần nào hão huyền là bằng mọi biện pháp “trị liệu toàn năng” đi từ những kỹ thuật “hoang đường” cho đến các phương pháp “có chứng cớ khoa học” để mong muốn đứa con yêu quý của mình “trở thành bình thường” – và việc trở thành bình thường , sẽ có những khởi đầu dường như là tốt đẹp : Các em biết nói – biết đọc, biết viết..biết làm toán, biết nói tiếng Anh luôn… rồi các em được thầy cô, bạn bè thương mến… rồi các em từng bước đến trường… Nhưng khi các em bước vào lứa tuổi vị thành niên,   với những cơn sóng ngầm về cản xúc, với những nhu cầu về sinh lý và tình cảm rất bản năng, và nhất là với những mối quan hệ xã hội ngày càng phức tạp … mà lại thiếu hụt những năng lực về ý chí, về giá trị đạo đức như các em bình thường thì những giải pháp,  kế hoạch giáo dục và hướng dẫn cho các em vẫn loanh quanh trong các buổi hội thảo, tọa đàm về “giáo dục giới tính” hay “định hướng nghề nghiệp” cho trẻ tuổi teen trong một số ngành nghề giới hạn . Phụ huynh đi nghe háo hức, vỗ tay nhiệt tình và khi về nhà thì vẫn phải đối diện với một “ông tướng” tuổi đời mười mấy, đôi mươi mà vẫn như một đứa trẻ ngây thơ ngày nào ! Rồi lại loay hoay với cơm áo gạo tiền, mà tạm quên đi một điều không bao giờ lấy lại được “ Thời gian ! –

    Hãy nhìn lại và định hướng cho đúng hơn, chúng ta đang nỗ lực cho con vào trường mà quên đi chuyện giúp con vào đời – vì vẫn cứ tin rằng, đích đến của mình chỉ là cánh cửa nhà trường ! Hãy xem lại và điều chỉnh cách chăm sóc, giáo dục con ở nhà để con được hướng dẫn và trải nghiệm những kỹ năng sống thiết yếu càng sớm càng tốt , và điều quan trọng nhất là hãy nghĩ đến một cộng đồng có thể giúp con trong việc “quản lý cuộc đời” từ năm này qua năm khác , kể cả sau khi bố mẹ già yếu , không còn sức để bảo bọc cho con như hiện nay!

    Lê Khanh – Mùa Covid thứ hai – 2021